BACK TO ALL

Ιωάννης Καποδίστριας

Ένα όνομα, που σου έρχεται αμέσως στο μυαλό όταν αναφέρεις το Ναύπλιο, είναι ο Ιωάννης Καποδίστριας. Τι μπορεί, όμως, να θυμάσαι πιο έντονα; Ότι ήταν ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας κατά τη μεταβατική περίοδο, ότι εισήγαγε την καλλιέργεια της πατάτας, ότι ίδρυσε την πρώτη Γεωργική Σχολή, το πρώτο Τυπογραφείο ή ότι η δολοφονία στον Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στις 9 Οκτωβρίου 1831 σήμανε το τέλος μιας πολύ σημαντικής εποχής για την τότε Ελλάδα;

Σύντομο βιογραφικό
Ο Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε στην Κέρκυρα στις 10 Φεβρουαρίου του 1776, φοίτησε στο μοναστήρι της Αγίας Ιουστίνης, έμαθε Λατινικά, Ιταλικά και Γαλλικά. Την περίοδο 1795-1797 σπούδασε Ιατρική στο πανεπιστήμιο της Πάντοβα. Τα πρώτα του πολιτικά βήματα ξεκινούν νωρίς, το 1803, που διετέλεσε γραμματέας της επικράτειας της Ιονίου Πολιτείας. Το 1815 έως το 1822 ήταν υπουργός εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Στις 14 Απριλίου 1827 η Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας αποφάσισε, ότι αυτός θα ήταν ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας. Ως κυβερνήτης, το έργο του ήταν δύσκολο και πολυδιάστατο, αφού παρέλαβε ένα άναρχο έθνος, το οποίο μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς προσπαθούσε να σταθεί αυτόνομο στα πόδια του. Έτσι, έδωσε βάση στις ένοπλες δυνάμεις και προσπάθησε να τις οργανώσει υπό ενιαία διοίκηση, προώθησε σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την ανόρθωση της κρατικής μηχανής, καθώς και για τη θέσπιση του νομικού πλαισίου της πολιτείας.
Περπατώντας στους ιστορικούς δρόμους του Ναυπλίου, σε κάθε γωνιά του υπάρχει κάτι, που να θυμίζει αυτόν τον τόσο σημαντικό ηγέτη. Τι να πρωτοπροσέξεις; Το πρώτο ελληνικό Φαρμακείο στην πλατεία τριών Ναυάρχων, δίπλα από το σημερινό Δημαρχείο, όπου ταριχεύτηκε η σωρός του, την Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων την οποία ίδρυσε και σήμερα στεγάζεται το Πολεμικό Μουσείο ή τον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα, όπου ακόμα υπάρχει το σημάδι από τη σφαίρα που τον σκότωσε;

Το Πανελλήνιον
Το έργο του πολυδιάστατο και δύσκολο. Αναλαμβάνοντας την κυβέρνηση του νέου κράτους, ο Καποδίστριας αρχικά διέλυσε τη Βουλή και κατήργησε το τότε σύνταγμα. Στην θέση της Βουλής έφτιαξε το Πανελλήνιον, ένα όργανο με 27 μέλη, τα οποία όμως δεν είχαν καμία δικαιοδοσία και δημιούργησε ένα υπουργικό συμβούλιο με αρχηγό τον ίδιο. Χώρισε τη χώρα σε διοικητικές περιφέρειες και δημιούργησε δικαστήρια.

Ιδρυτής των… πάντων
Μεταξύ άλλων ίδρυσε το Εθνικό Νομισματοκοπείο και καθιέρωσε τον "φοίνικα" ως εθνικό νόμισμα, την Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα, κατασκεύασε νέα σχολεία, ίδρυσε Εκκλησιαστική σχολή στον Πόρο, Ορφανοτροφείο και αρχαιολογικό Μουσείο στην Αίγινα, Γεωργική Σχολή στην Τίρυνθα, ελληνικό και γαλλικό Τυπογραφείο στην Αίγινα, ανοικοδόμησε το Μεσολόγγι και την Πάτρα, παραχώρησε δάνεια στους νησιώτες για την αγορά πλοίων και την κατασκευή ναυπηγείων στον Πόρο και το Ναύπλιο. Μαζί με τον Ανδρέα Μιαούλη προσπάθησε να καταστείλει την πειρατεία και πέρασε τον στόλο στη δικαιοδοσία της κυβέρνησης. Ίδρυσε την στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων με στόχο να οργανώσει τις ένοπλες δυνάμεις. Μάλιστα συνέχισε τον πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, φοβούμενος ότι οι Άγγλοι θα περιόριζαν τα σύνορα της Ελλάδας. Επιχείρησε να συνάψει δάνειο με τράπεζες του εξωτερικού, κάτι όμως για το οποίο η Αγγλία ήταν αντίθετη. Ωστόσο, Ρωσία και Γαλλία ανέλαβαν να ενισχύσουν οικονομικά την Ελλάδα (ο Τσάρος έστειλε 3.750.000 γαλλικά φράγκα).
Αξίζει να σημειωθεί, ότι διέθεσε όλη του την περιουσία για τους σκοπούς του κράτους και αρνήθηκε να δεχθεί μισθό.

Το πολεοδομικό του έργο
Ο Καποδίστριας είναι υπεύθυνος για την διάνοιξη πολλών δρόμων και πλατείων στην παλιά πόλη. Ένα από τα μεγάλα έργα ήταν η διάνοιξη του "Μεγάλου Δρόμου". Θα ακούσεις πολλούς ντόπιους να αποκαλούν έτσι την οδό Βασιλέως Κωνσταντίνου, που οδηγούσε από την αρχή της πόλης ως την πλατεία Συντάγματος. Αξίζει να σημειωθεί, ότι θεωρείται ο αρχαιότερος δρόμος του κλασικισμού στην Ελλάδα.
Ο Καποδίστριας ασφάλισε πολλά κτήρια από πυρκαγιά σε Οίκο της Τεργέστης, γιατί σε πολλά πέτρινα κτίσματα προστέθηκαν όροφοι χτισμένοι με ξυλοδεσιά, τα οποία εύκολα έπαιρναν φωτιά. Στα κτήρια αυτά έβαζαν πινακίδες ασφαλιστηρίων και μερικές σώζονται μέχρι σήμερα.

Η Δολοφονία
Ο Καποδίστριας είχε πολλές αντιπάθειες. Η Ελλάδα, λόγω της στρατηγικής της θέσης, ήταν πόλος έλξης για πολλές χώρες, οι οποίες ήθελαν να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στην Μεσόγειο. Η Αγγλία ενθάρρυνε τις όποιες εσωτερικές αντιπαραθέσεις, γιατί θεωρούσε τον Καποδίστρια φίλο της Ρωσίας. Το γεγονός, ότι δεν έδωσε καμία εξουσία τις τοπικές αρχές και διόρισε σε θέσεις κλειδιά τα δύο αδέρφια του, Αυγουστίνο και Βιάρο Καποδίστρια, τον οδήγησε σε σύγκρουση με τους κοτζαμπάσηδες και τους πλοιοκτήτες. Το κέντρο του αντικαποδιστριακού αγώνα έγινε η Ύδρα.
Το πρωί της 9ης Οκτωβρίου 1831 έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος, ο Κωνσταντίνος και Γεώργιος Μαυρομιχάλης πυροβόλησαν και μαχαίρωσαν θανάσιμα τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, καθώς πήγαινε να παρακολουθήσει την κυριακάτικη θεία λειτουργία. Ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης πυροβολήθηκε επιτόπου και ο εξαγριωμένος κόσμος τον αποτελείωσε και πέταξε το πτώμα του στο λιμάνι, ενώ ο αδερφός του Γεώργιος κατέφυγε στη γαλλική πρεσβεία. Παραδόθηκε, όμως, και δικάστηκε σε τουφεκισμό.
Η δολοφονία του αποδίδεται στο μανιάτικο έθιμο της βεντέτας, μιας και ο Καποδίστριας είχε φυλακίσει τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, επειδή είχε ξεσπάσει ανταρσία στην Μάνη. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν αυτός ήταν ο λόγος ή αν υπήρχε υπονόμευση από χώρες του εξωτερικού.
Η σορός του Καποδίστρια μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα, όπου και ενταφιάστηκε στη Μονή Πλατυτέρας.

Αυτό το ήξερες;
Στον Καποδίστρια αποδίδεται η εισαγωγή της καλλιέργειας της πατάτας. Το περίεργο είναι στον τρόπο, που βρήκε για να τις κάνει αποδεκτές. Αρχικά, εισήγαγε ένα φορτίο πατάτες και τις πρόσφερε στους πολίτες. Όμως κανείς δεν ενδιαφέρθηκε. Έχοντας, λοιπόν, γνώση των ελληνικών συνηθειών, διέταξε ολόκληρη η αποστολή των πατατών να ξεφορτώνεται σε δημόσια επίδειξη στις αποβάθρες του Ναυπλίου, αλλά να φυλάσσονται αυστηρά. Σύντομα κυκλοφόρησαν φήμες για τις πατάτες, ότι, αφού τόσο καλά φρουρούνταν, έπρεπε να είναι μεγάλης σπουδαιότητας. Και φυσικά κάποιοι δοκίμασαν να τις κλέψουν. Οι φρουρές είχαν διαταχθεί να κάνουν τα στραβά μάτια και να επιτρέπουν ουσιαστικά την κλοπή... Σύντομα όλες οι πατάτες του φορτίου είχαν κλαπεί και το σχέδιο του Καποδίστρια να τις εισάγει στην Ελλάδα είχε πετύχει.

Ioannis Kapodistrias, Ιωάννης Καποδίστριας
Ioannis Kapodistrias, Ιωάννης Καποδίστριας
Ioannis Kapodistrias, Ιωάννης Καποδίστριας
Ιωάννης Καποδίστριας, Ioannis Kapodistrias
πλατεία Καποδίστρια Ναύπλιο, plateia kapodistria, Kapodistrias square of Nafplio
Ιωάννης Καποδίστριας, Ioannis Kapodistrias
Ιωάννης Καποδίστριας, Ioannis Kapodistrias

37.566017883458, 22.800707243087